«Μακεδονικά» σήματα: Η επόμενη μέρα
Με τη συμφωνία των Πρεσπών να αποτελεί πλέον μία τετελεσμένη πραγματικότητα, και με τη διεθνή επιτροπή ειδικών της παρ. 8 του άρθρο 3 του Μέρους 1 της συμφωνίας , η οποία θα κληθεί να ρυθμίσει τα ζητήματα των πνευματικών δικαιωμάτων μεταξύ των δύο χωρών να μην έχει καν συσταθεί ακόμα, δημιουργούνται εύλογα τα ακόλουθα ερωτήματα στους επιχειρηματίες των οποίων τα σήματα εμπεριέχουν τη λέξη «Μακεδονία» ή παράγωγα αυτής.
- Μετά τη συμφωνία των Πρεσπών έχει αλλάξει η διαδικασία κατοχύρωσης των σημάτων που εμπεριέχουν τις λέξεις «Μακεδονία» ή παράγωγα αυτής;
Μέχρι στιγμής και μέχρι να ρυθμιστούν τα ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας από τη διεθνή ομάδα ειδικών δεν έχει επέλθει καμία αλλαγή στη διαδικασία κατοχύρωσης. Ο κάθε ενδιαφερόμενος εφόσον θεμελιώνει δικαίωμα μπορεί να κατοχυρώσει στην Ελλάδα και την Ε.Ε. σήμα που να εμπεριέχει τις λέξεις «Μακεδονία», «μακεδονικός/η/ο» ή παράγωγα αυτών.
- Είναι υποχρεωτική η ειδική σήμανση χώρας προέλευσης;
Δεν υφίσταται τέτοια υποχρέωση τη δεδομένη στιγμή.
- Είναι αληθές ότι οι ειδικές υπηρεσίες οι επιφορτισμένες με την παραλαβή των αιτήσεων κατοχύρωσης σημάτων (Υπουργείο Ανάπτυξης και Οικονομίας, Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης –EUIPO) καθυστερούν την κατοχύρωση των σημάτων με τις λέξεις «Μακεδονία», «μακεδονικός/η/ο» ή παράγωγα αυτών, όπως φημολογείται ότι ισχύει στη γειτονική χώρα;
Η συγκεκριμένη φήμη δεν είναι αληθής. Οι διαδικασίες στην Ελλάδα και την Ε.Ε. δεν έχουν τροποποιηθεί, ενώ τα χρονοδιαγράμματα κατοχύρωσης ακολουθούνται όπως για όλες τις αιτήσεις. Σε κάθε περίπτωση η όποια καθυστέρηση δημιουργεί θεωρητικά καθυστέρηση μόνο στο δικαίωμα χρήσης του σήματος και όχι στο χρόνο έναρξης της προστασίας, καθώς μόλις ολοκληρωθεί -έστω και καθυστερημένα- η κατοχύρωση, ο χρόνος προστασίας θα ξεκινήσει αναδρομικά από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης. Η αρχή της χρονικής προτεραιότητας δεν αίρεται επουδενί.
- Σε ποιες ενέργειες θα πρέπει να προβεί ο Έλληνας επιχειρηματίας ο οποίος επιθυμεί να κατοχυρώσει το σήμα του, το οποίο εμπεριέχει τη λέξη «Μακεδονία» ή παράγωγα αυτής;
Οποιοσδήποτε θεμελιώνει δικαίωμα θα πρέπει να καταθέσει άμεσα αίτηση για κατοχύρωση του σήματός του, καθώς οι κατοχυρώσεις βασίζονται στην αρχή της χρονικής προτεραιότητας των αιτήσεων. Σε επίπεδο εύρους προστασίας, προτιμότερη είναι η κοινοτική κατοχύρωση, καθώς με μία αίτηση δύναται να κατοχυρωθεί το σήμα σε ολόκληρη την Ε.Ε., σε αντιδιαστολή με την εθνική κατοχύρωση που παρέχει προστασία μόνο εντός των ελληνικών συνόρων. Επίσης, σε επίπεδο κόστους είναι αναλογικά συμφέρουσα η κοινοτική κατοχύρωση. Το κόστος κατοχύρωσης υπολογίζεται βάσει του αριθμού των κλάσεων (κατηγορίες προϊόντων/υπηρεσιών) στις οποίες αντιστοιχεί έκαστο σήμα.
Επιπρόσθετα, οι επιχειρήσεις οι οποίες εξάγουν τα προϊόντα τους στη γειτονική χώρα –και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα δεν είναι μέλος της Ε.Ε. – θα πρέπει να προχωρήσουν σε κατάθεση αίτησης κατοχύρωσης και εκεί μέσω του Διεθνούς Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας (WIPO).
- Κινδυνεύουν τα ελληνικά σήματα από αγωγές εκ μέρους επιχειρηματιών της γειτονικής χώρας με το επιχείρημα ότι στην πρώτη περίπτωση τα σήματα αφορούν σε περιφέρεια κράτους ενώ στη δεύτερη σε κράτος;
Οι επιχειρηματίες της γειτονικής χώρας δε δύνανται να εμποδίσουν τη χρήση σήματος στην ελληνική επικρατεία εφ’όσον: α) Δεν κυκλοφορούν το δικό τους παρεμφερές προϊόν στην ελληνική αγορά, β) Ακόμα κι εάν κυκλοφορούν το δικό τους παρεμφερές προϊόν στην ελληνική αγορά έχουν θεμελιώσει δικαίωμα μεταγενέστερα από τον Έλληνα δικαιούχο του ελληνικού/κοινοτικού σήματος (αρχή χρονικής προτεραιότητας).
Τους ανωτέρω διεθνείς κανόνες προστασίας των σημάτων η διεθνής επιτροπή ειδικών που θα συσταθεί εντός του 2019 οφείλει να προτάξει και να διαφυλάξει με τρόπο που να μην εισάγονται δυσμενείς εξαιρέσεις κατά παράβαση των εθνικών και κοινοτικών κανόνων για τον Έλληνα επιχειρηματία.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΟΜΩΣ: Από τη στιγμή που θα ενταχθεί στην Ε.Ε. σημαίνει ότι ο εκεί επιχειρηματίας –όπως ακριβώς δύναται και ο Έλληνας- θα δύναται να κατοχυρώσει το σήμα του σε ολόκληρη την Ε.Ε. συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, και ως εκ τούτου το σήμα του θα χαίρει προστασίας και στην Ελλάδα, ακόμα κι εάν κυκλοφορεί το προϊόν μόνο στο εσωτερικό της χώρας του. Ως εκ τούτου θα δύναται να απαγορεύει τη χρήση οποιουδήποτε παρεμφερούς σήματος –και άρα και την κυκλοφορία του προϊόντος στο οποίο αυτό αντιστοιχεί- στην Ελλάδα. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό οι Έλληνες επιχειρηματίες να προχωρήσουν άμεσα στις κατοχυρώσεις των σημάτων τους, ούτως ώστε να κατοχυρώσουν χρονικά το δικαίωμά τους στην Ελλάδα και την Ε.Ε. και να μην μπορέσει έτσι ποτέ κανείς να τους απαγορεύσει τη χρήση του σήματός τους και την κυκλοφορία των προϊόντων τους στην Ελλάδα και την Ε.Ε.