Στις μέρες μας το Διαδίκτυο αποτελεί την θεμέλια βάση για την παγκόσμιου κλίμακας επικοινωνία. Στο πλαίσιο αυτής της εξέλιξης της τεχνολογίας, καθίσταται απαραίτητο οι ηλεκτρονικές μας επικοινωνίες να διέπονται από ένα αξιόπιστο και ασφαλές περιβάλλον, προκειμένου να γίνεται ωφέλιμη χρήση των προσφερόμενων ευκαιριών εμπορικής συναλλαγής.

Με το πέρασμα των χρόνων το έγγραφο με την κλασική μορφή του χαρτιού γρήγορα υποκαταστάθηκε από το ηλεκτρονικό έγγραφο, καθόσον φαίνεται να ανταποκρίνεται περισσότερο στις καθημερινές μας ανάγκες. Το σίγουρο είναι ότι η μεταφορά δεδομένων σε ηλεκτρονική μορφή είναι συγκριτικά πιο οικονομική και πιο γρήγορη, δεδομένου ότι τα έγγραφα μπορούν να σταλούν στην άλλη άκρη του κόσμου σε λίγα δευτερόλεπτα χωρίς καθυστέρηση. Έτσι, προέκυψε η ανάγκη πιστοποίησης του συντάκτη των ηλεκτρονικών εγγράφων, ώστε σε περίπτωση δικαστικής διένεξης να μπορεί να θεωρηθεί ένα ισχυρό αποδεικτικό μέσο.

Η ηλεκτρονική υπογραφή πιστοποιεί και εξατομικεύει τον συντάκτη των εγγράφων. Μπορεί να είναι ένα οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ανάλογο μιας ιδιόγραφης υπογραφής ή, με άλλα λόγια, ένα οποιοδήποτε ψηφιακό προσδιοριστικό που επικυρώνει μια ηλεκτρονική συναλλαγή. Υπάρχουν πολλοί τρόποι ηλεκτρονικής υπογραφής, όμως αυτό που κρίνεται σκόπιμο είναι να μάθουμε ποιες είναι οι ασφαλείς ηλεκτρονικές υπογραφές, σύμφωνα με την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Στο πλαίσιο προστασίας και διασφάλισης των μερών κατά την διάρκεια των ηλεκτρονικών τους συναλλαγών, αξίζει να επισημανθούν τα κάτωθι, προκειμένου να εξασφαλίσουμε ότι πάντοτε οι «ηλεκτρονικές μας επικοινωνίες» είναι νομικά ισχυρές.

Ποιες είναι οι ασφαλείς ηλεκτρονικές υπογραφές

1. Η υπογραφή που βασίζεται στην εκ των προτέρων γνώση κάποιου κωδικού, όπως μια λέξη-κλειδί ή ένας μυστικός αριθμός ΡΙΝ.

Η υπογραφή αυτή βασίζεται στην εκ των προτέρων γνώση κωδικών και είναι ευρέως γνωστή από τις τραπεζικές κάρτες μυστικών κωδικών αριθμών (PIN).

2. Η υπογραφή που στηρίζεται σε βιομετρικό σύστημα πιστοποίησης της ταυτότητας.

Οι συνηθέστεροι τρόποι βιομετρικής υπογραφής αποτελούν το: α. δακτυλικό αποτύπωμα, γεωμετρία χεριού, το σχέδιο ίριδας, το σχέδιο αμφιβληστροειδούς, δείγμα φωνής, χαρακτηριστικά προσώπου, ρυθμός πληκτρολόγησης. Η μέθοδος αυτή, αν και ασφαλής δεν συνηθίζεται στις εμπορικές συναλλαγές.)

3. Η υπογραφή που βασίζεται στη συμμετρική ή ασύμμετρη κρυπτογραφία (ψηφιακή υπογραφή).

Είναι η πιο δημοφιλής στις εμπορικές συναλλαγές διότι γίνεται να ελεγχθεί η εγκυρότητα της άμεσα από τον καθένα. Επιπλέον υπάρχει ειδική νομοθεσία που ορίζει ότι η ψηφιακή υπογραφή επέχει θέση ιδιόχειρης

Πότε η ψηφιακή υπογραφή θεωρείται ίδιας ισχύος με την ιδιόχειρη;

Η ψηφιακή υπογραφή αποτελεί τεχνολογία που βασίζεται αποκλειστικά στην τριμερή ασύμμετρη κρυπτογραφία, φέρει όλα τα πλεονεκτήματα της τεχνολογία αυτής και για το λόγο αυτόν θεωρείται η πιο άρτια και ασφαλής τεχνολογικά μέθοδος διαπίστωσης της ταυτότητας του ηλεκτρονικά συναλλασσομένου και διαφύλαξης της ακεραιότητας του αποστελλόμενου αρχείου.

Η Ψηφιακή Υπογραφή όταν βασίζεται σε Αναγνωρισμένο Πιστοποιητικό και δημιουργείται από Ασφαλή Διάταξη Δημιουργίας Υπογραφής (ΑΔΔΥ) επέχει θέση ιδιόχειρης υπογραφής τόσο στο ουσιαστικό όσο και στο δικονομικό δίκαιο και για αυτόν τον λόγο, θεωρείται ο πιο ασφαλής τρόπος ηλεκτρονικής επικοινωνίας. Δημιουργείται με μέσα τα οποία ο υπογράφων μπορεί να διατηρήσει υπό τον αποκλειστικό του έλεγχο (κάρτα ή ειδική συσκευή usb). Ως ΑΔΔΥ ορίζεται η μικροσυσκευή (Usb Token / Smart Card + Card Reader) που πληροί συγκεκριμένες προδιαγραφές και στην οποία εισάγονται τα ψηφιακά πιστοποιητικά σκληρής αποθήκευσης με ασφαλή τρόπο.

Η επικοινωνία μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου θεωρείται υπογραφή;

Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο (email) είναι ένα ευρέως διαδεδομένο μέσο συναλλαγής στην καθημερινότητα μας, διότι οι συμβαλλόμενοι συνδέονται άμεσα, δίχως κόστος, και κυρίως με την ασφάλεια που νιώθουν μεταξύ τους, τόσο για τον αποστολέα όσο και για τον παραλήπτη του μηνύματος τους. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει, αν τα μηνύματα του ηλεκτρονικού ταχυδρομίου, θεωρούνται ισχυρά ιδιωτικά έγγραφα έχοντας την αποδεικτική δύναμη αυτών, αφού δεν πρόκειται για ένα απλό ηλεκτρονικό έγγραφο, διότι υπάρχει πιστοποίηση τόσο για το πρόσωπο του αποστολέα, όσο και του παραλήπτη.

Έχει παγίως κριθεί νομολογιακά ότι ο καθορισμός της ηλεκτρονικής διεύθυνσης κατά τρόπο μοναδικό από τον ίδιο χρήστη και η δήλωση της σε κάθε αποστελλόμενο ηλεκτρονικό μήνυμα συνιστά απόδειξη της ταυτότητας του εκδότη του και, κατ' αναλογία για τα οριζόμενα για το παραδοσιακό έγγραφο, η μηχανική του απεικόνιση σε έντυπο εμπίπτει, στην έννοια του ιδιωτικού εγγράφου, με αποδεικτική δύναμη σε βάρος του εκδότη του, διότι αυτή ακριβώς η μοναδική για κάθε χρήστη ηλεκτρονική διεύθυνση, που έχει ορισθεί και εφαρμοσθεί από τον ίδιο τον αποστολέα, έχει τον χαρακτήρα της ιδιόχειρης υπογραφής, έστω και αν δεν έχει την παραδοσιακή μορφή της τελευταίας.

Έτσι, το επικυρωμένο από δικηγόρο αντίγραφο του αποσταλέντος ηλεκτρονικού μηνύματος, το οποίο περιέχεται στο σκληρό δίσκο του παραλήπτη, αποτελεί πλήρη απόδειξη ότι η περιλαμβανόμενη σε αυτό δήλωση προέρχεται από τον εκδότη αποστολέα του, και έχει ισχύ επομένως ιδιόχειρης υπογραφής.

Πως θα αποκτήσω μία ψηφιακή υπογραφή;

Βήμα 1: Απόκτηση ειδικής συσκευής ΑΔΔΥ

Η ΑΔΔΥ (Ασφαλής Διάταξη Δημιουργίας Υπογραφής), είναι απαραίτητη για την έκδοση ψηφιακής υπογραφής. Δεν είναι ένα απλό αποθηκευτικό μέσο.​ ‘Εχει την μορφή της ειδικής συσκευής (σε μορφή έξυπνης κάρτας ή usb token) ή κεντρική διάταξη εξ αποστάσεως δημιουργίας ψηφιακής υπογραφής. Χρησιμοποιείται μόνο για την δημιουργία ψηφιακής υπογραφής και έχει συγκεκριμένες και αυστηρές προδιαγραφές.

Βήμα 2: Ηλεκτρονική αίτηση μέσω της πύλης ΕΡΜΗΣ (www.ermis.gov.gr)

Βήμα 3: Μετάβαση σε ΚΕΠ (προκειμένου η αίτηση να συμπληρωθεί και επικυρωθεί με το γνήσιο της υπογραφής του αιτούντος)

Βήμα 4: Προετοιμασία – Εγκατάσταση των απαραίτητων προγραμμάτων στον Η/Υ.

Βήμα 5: ‘Εκδοση ψηφιακού πιστοποιητικού (Αφού έχουν προηγηθεί τα προηγούμενα βήματα, τότε μεταβαίνουμε στην πύλη ΕΡΜΗΣ, όπου γίνεται αίτηση για έκδοση ψηφιακού πιστοποιητικού).

Που μπορώ να δω τους εγκεκριμένους παρόχους ψηφιακών υπογραφών στην Ε.Ε.;

Υπάρχει λίστα με τις Εγκεκριμένες Αρχές Πιστοποίησης στην Ε.Ε, όπου μπορεί ο καθένας να βρεί τους εγκεκριμένους παρόχους ψηφιακών υπογραφών: https://webgate.ec.europa.eu/tl-browser/#/

Πως ελέγχω την εγκυρότητα μιας ψηφιακής υπογραφής;

Για να δείτε αν το αρχείο έχει υπογραφή που έχει χορηγηθεί από πάροχο που βρίσκεται στην λίστα με τους εγκεκριμένους παρόχους μπορείτε να το ανεβάσετε στο σύνδεσμο https://webgate.ec.europa.eu/tl-browser/#/search/file/1.